O, dáár was ik mee bezig! Hoe ADHD je gedachten in een zwarte gat laat verdwijnen

Heb je ooit meegemaakt dat je van de keuken naar de woonkamer liep om… ja, waarvoor eigenlijk? Of dat je midden in een taak zat en plotseling totaal niet meer wist wat je aan het doen was? Voor mensen met ADHD is dit dagelijkse kost. Het ‘overkomt’ mij in ieder geval dagelijks! Zodra iets uit het zicht verdwijnt, lijkt het in een zwart gat te verdwijnen. Maar waarom gebeurt dit, en wat kun je eraan doen? Laten we dit fenomeen eens onder de loep nemen met een vleugje humor en wetenschap.

Het mysterie van de verdwenen gedachten

ADHD wordt gekenmerkt door problemen met executieve functies, de regelfuncties van het brein die taken zoals geheugen, aandacht en organisatie aansturen (Barkley, 2015). Een van de grootste uitdagingen hierbij is het werkgeheugen. Dit is het mentale kladblok dat we gebruiken om informatie tijdelijk vast te houden en te bewerken. Bij mensen met ADHD werkt dit kladblok net iets anders: als iets uit het zicht verdwijnt, verdwijnt het vaak ook volledig uit het bewustzijn (Brown, 2020).

Dit verklaart waarom je pas weer weet dat je de was moest ophangen zodra je de natte kleren tegenkomt… twee dagen later. Objectpermanentie, een term die normaal gesproken gebruikt wordt bij baby’s die nog niet begrijpen dat een object blijft bestaan als het uit het zicht is, speelt hier ook een rol. Hoewel volwassenen met ADHD dit cognitief wel begrijpen, lijkt hun brein toch een soortgelijke ‘uit het oog, uit het hart’-aanpak te hanteren (Kofler et al., 2019).

Hoe krijg je je gedachten terug?

Gelukkig zijn er strategieën om je brein een beetje voor de gek te houden en te zorgen dat je niet constant het spoor bijster raakt. Hier zijn een paar bewezen tips:

1. Zichtbaarheid Creëren – Gebruik visuele cues zoals post-its, whiteboards of voorwerpen die je op strategische plekken neerlegt. Wil je niet vergeten je lunch mee te nemen? Zet je sleutels in de koelkast. Dat zal je onthouden!
2. Externe Geheugensteuntjes – Technologie kan een redding zijn. Zet herinneringen in je telefoon, maar zorg ervoor dat ze een specifieke trigger hebben. Een alarm met de tekst “Kijk in de oven!” werkt beter dan een algemene notificatie.
3. Routine en Structuur – Door taken aan vaste momenten of handelingen te koppelen, vergroot je de kans dat je ze onthoudt. Bijvoorbeeld: “Ik neem mijn vitamines altijd na het tandenpoetsen.”
4. Gebruik Je Omgeving Slim – Wil je niet vergeten dat je een taak nog moest afmaken? Laat het open liggen of half gedaan, zodat je hersenen geprikkeld worden zodra je het weer ziet.
5. ADHD-vriendelijke Apps – Apps zoals Todoist of Trello kunnen helpen om taken gestructureerd en zichtbaar te houden.

Conclusie

Mensen met ADHD hebben een brein dat soms net een slechte goochelaar is: poef, en de gedachte is verdwenen. Maar met een paar slimme trucs kun je je eigen assistent worden en ervoor zorgen dat belangrijke taken niet verloren gaan in het mentale zwarte gat. En onthoud: als je dit artikel vergeet, zet het dan even in het zicht!

Behoefte aan een gratis te downloaden werkblad a la pomodoro style om te oefenen met het vasthouden van je focus?

Bronnen:

• Barkley, R. A. (2015). Attention-deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment. Guilford Publications.
• Brown, T. E. (2020). Smart but stuck: Emotions in teens and adults with ADHD. Jossey-Bass.
• Kofler, M. J., Irwin, L. N., Soto, E. F., Groves, N. B., Harmon, S. L., & Sarver, D. E. (2019). Executive functioning heterogeneity in ADHD: Task impairment profiles and incremental validity. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 48(2), 164-177.